دانشگاه علم و فرهنگ، تهران، ایران. ، psy.fatemesafdari@gmail.com
چکیده: (580 مشاهده)
مقدمه: مطالعات فراوانی به بررسی فرایندهای زیستی و عوامل شخصیتی زیرساز اعتیاد پرداختهاند. با این حال، شناخت مکانیسمهای میانجی موثر بین این عوامل و پدیده اعتیاد ضروری به نظر میرسد. در این راستا مطالعه حاضر با هدف بررسی مدلیابی گرایش به مصرف مواد براساس سیستمهای مغزی رفتاری و نادیدهانگاری پاداش تاخیری با میانجیگری ذهنآگاهی انجام شد.
روش کار: پژوهش حاضر مطالعهای مقطعی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این مطالعه را تمامی افراد بالای 14 سال شهر تهران تشکیل دادند. از میان جامعه آماری، 390 نفر به شیوه نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش عبارت بودند از: پرسشنامه آمادگی به اعتیاد در ایرانیان، پرسشنامه سیستم بازداری/ فعالساز رفتار، پرسشنامه انتخاب پولی و مقیاس ذهنآگاهی، توجه و هشیاری. برای تحلیل دادهها از همبستگی پیرسون، مدلیابی معادلات ساختاری و از نرافزار SPSS وAMOS استفاده شد.
یافته ها: یافتهها حاکی از برازش مدل مورد نظر بود. نتایج به دست آمده حاکی از تاثیر غیرمستقیم نادیده انگاری پاداش تاخیری (05/0>p، 52/0- =b) و سیستم فعالساز رفتاری (05/0>p، 39/0- =b) بر گرایش فعالانه به مصرف مواد از طریق ذهنآگاهی بود. همچنین نتایج نشان از تاثیر غیرمستقیم نادیده انگاری پاداش تاخیری (05/0>p، 61/0- =b) و سیستم فعالساز رفتاری (05/0>p، 36/0=b) بر گرایش منفعلانه به مصرف مواد از طریق ذهنآگاهی بود. بهعلاوه نتایج نشان داد که متغیرهای پژوهش در مجموع 79 درصد از واریانس گرایش فعالانه به مصرف مواد و 65 درصد از واریانس گرایش منفعلانه به مصرف مواد را تبیین کردند.
نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر بیانگر آن است که سیستم فعالساز رفتاری و نادیده انگاری پاداش تاخیری به شیوه مستقیم و غیرمستقیم از طریق ذهنآگاهی، میتوانند در پیشبینی گرایش به مصرف مواد نقش مهمی داشته باشند. بنابراین یافتههای این پژوهش حاکی از اهمیت مولفه ذهنآگاهی بهعنوان یک مفهوم بالینی در مداخلات پیشگیرانه و درمانی مرتبط با سیستم فعالسازی رفتاری و نادیدهانگاری پاداش تاخیری در افرادی است که گرایش به مصرف مواد دارند.
Nasiri M, Azadiasr S, Safdari F, Yeganeh R. Modeling the tendency to substance use based on brain behavioral systems and Delayed reward discounting with the mediation of mindfulness. IJPN 2025; 13 (1) :48-61 URL: http://ijpn.ir/article-1-2486-fa.html
نصیری مهناز، آزادی عصر سونیا، صفدری فاطمه، یگانه راحله. مدل یابی گرایش به مصرف مواد براساس سیستمهای مغزی رفتاری و نادیده انگاری پاداش تاخیری با میانجی گری ذهن آگاهی. روان پرستاری. 1404; 13 (1) :48-61