مقدمه: هدف از پژوهش حاضر بررسی مقایسه اثربخشی خانواده درمانی ساختاری و درمان تحلیل رفتار متقابل بر تحمل پریشانی در زوجین دارای نارضایتی زناشویی بود.
روش کار: روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش­آزمون و پس­آزمون با گروه کنترل همراه با مرحله پیگیری 2 ماهه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه زوجین دارای نارضایتی زناشویی شهرستان شیراز در تابستان و پاییز سال 1402 بودند. سپس تعداد 150 زوج دارای نارضایتی زناشویی(بر اساس نقطه برش 104 و کمتر در پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ) معرفی شدند که از بین 150 زوج مورد بررسی تعداد 60 زوج واجد شرایط به صورت تصادفی ساده در سه گروه شامل گروه آزمایشی خانواده درمانی ساختاری(20 زوج)، درمان تحلیل رفتار متقابل (20 زوج) و گروه کنترل (20 زوج) قرار گرفتند. سپس گروه‌­ آزمایش اول تحت 10 جلسه 90 دقیقه­ای خانواده درمانی ساختاری و گروه آزمایش دوم تحت 10 جلسه 90 دقیقه­ای درمان تحلیل رفتار متقابل قرار گرفتند. از پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ(EMSQ) فاورز و السون(1989) و مقیاس تحمل پریشانی(DTS) سیمونز و گاهر (2005) به منظور گردآوری اطلاعات استفاده شد. ‌برای تحلیل داده­ها از به‌دست‌آمده از تحلیل واریانس با اندازه­گیری مکرر با نرم افزار SPSS نسخه 28 استفاده شد.
یافته­ها: نتایج نشان داد هر دو مداخله مذکور در مرحله پس‌آزمون و پیگیری اثربخشی معناداری بر تحمل پریشانی داشته است (05/0>P). نتایج آزمون تعقیبی نشان داد که خانواده درمانی ساختاری اثربخشی بیشتری نسبت به درمان تحلیل رفتار متقابل بر افزایش تحمل پریشانی دارد (05/0>P).
نتیجه­گیری: بر اساس نتایج پژوهش حاضر، می‏توان گفت که خانواده درمانی ساختاری و درمان تحلیل رفتار متقابل می‏توانند به عنوان شیوه­های درمانی مناسب برای افزایش تحمل پریشانی در زوجین دارای نارضایتی زناشویی در مراکز مشاوره خانواده به کار برده شوند و تقدم استفاده در افزایش تحمل پریشانی زوجین با خانواده درمانی ساختاری است.