مقدمه: ترومای زلزله، طیف گستردهای از پیامدهای روانشناختی گوناگون در مناطق آسیبدیده را به دنبال دارد. به علاوه نقش تجزیه پس از تروما- به عنوان یکی از پیامدهای تروما و عامل شکلدهنده مشکلات روانشناختی- هنوز ناشناخته باقی مانده است؛ از این رو، هدف از پژوهش حاضر مدلیابی روابط ساختاری بین تجربه تروما با تجزیه پس از تروما با میانجیگری اجتناب تجربهای بود. روشکار: روش پژوهش همبستگی با استفاده از تحلیل معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش شامل افراد دارای تجربه ترومای زلزله ساکن منطقه کرمانشاه (شهر سرپل ذهاب و ثلاث باباجانی) بودند که از بین آنها تعداد 323 نفر با لحاظ نمودن ملاکهای ورود و خروج به صورت نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش عبارتنداز: پرسشنامه شدت مواجهه تروماتیک، پرسشنامهی تجربهی گسستگی بعد از تروما وپرسشنامه پذیرش و عمل- نسخه دوم. برای تحلیل دادهها از روش معادلات ساختاری در نرمافزار SPSS نسخه 24 و نرم افزار لیزرل استفاده شد. یافتهها: نتایج نشان داد که مدل آزمون شده از برازش مناسبی برخوردار است. همچنین نتایج ماتریس همبستگی نشان داد که میزان رابطه بین شدت تجربه تروما با تجزیه پس از تروما (17/0) و اجتناب تجربهای (20/0) در سطح 01/0 معنیدار است و میزان رابطه بین اجتناب تجربهای و تجزیه پس از تروما نیز 23/0 است که این رابطه در سطح 01/0 معنیدار می باشد. به علاوه نتایج اثر مستقیم و غیرمستقیم متغیرها در مدل نشان داد که مسیر مستقیم متغیر شدت تجربه تروما به متغیر تجزیه پس از تروما معنیدار نیست (729/1 t= ،17/0=β)، مسیر مستقیم متغیر اجتناب تجربهای به متغیر تجزیه پس از تروما معنیدار است (466/2 t= ،151/0=β) و مسیر مستقیم متغیر تجربه تروما به متغیر اجتناب تجربهای معنیدار است (063/3 t= ،315/0=β). همچنین اثر غیرمستقیم متغیر تجربه تروما بر متغیر تجزیه پس از تروما از طریق اجتناب تجربهای معنیدار است (05/0p< ،096/0=b). نتیجهگیری: در نظر گرفتن اجتناب تجربهای به عنوان میانجی رابطه بین شدت تجربه تروما (زلزله) و تجزیه پس از تروما، میتواند به روشنسازی و تبیین بیشتر نقش تجزیه پس از تروما - به عنوان مکانیسم شکلدهنده بسیاری از مشکلات روانشناختی- کمک کند.
Ahmadi F, Goodarzi M A, Taghavi M R, Imani M. Modeling Structural Relationships between Trauma experience and Peritraumatic dissociation in People with Earthquake Trauma Experience: The Mediating Role of experiential avoidance. IJPN 2022; 10 (5) :14-26 URL: http://ijpn.ir/article-1-2059-fa.html
احمدی فرشاد، گودرزی محمدعلی، تقوی محمدرضا، ایمانی مهدی. مدل یابی روابط ساختاری بین تجربه تروما با تجزیه پس از تروما در افراد دارای تجربه ترومای زلزله: نقش میانجی اجتناب تجربهای. روان پرستاری. 1401; 10 (5) :14-26