دانشیار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز ، makvandi_B@yahoo.com
چکیده: (3727 مشاهده)
مقدمه: اجرای مداخلات روانشناختی در زندانیان به منظور بهبود سلامت روانشناختی آنها، یکی از اقدامات ضروری در سازمان زندانها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور میباشد. در جهت اهمیت این موضوع، مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر رفتار درمانی شناختی بر انعطافپذیری شناختی در زندانیان انجام شد. روش کار: این مطالعه یک طرح نیمهتجربی با پیشآزمون، پسآزمون و گروه گواه بود که در سال 1398 در جامعه آماری زندانیان جرائم غیر مالی در زندان مرکزی شهر اهواز انجام شد. بهشیوه هدفمند 40 نفر از زندانیان در دو گروه آزمایش و گواه گمارده شدند. پس از دریافت پیشآزمون، گروه آزمایش طی 8 جلسه تحت مداخله رفتار درمانی شناختی قرار گرفتند. سیاهه انعطافپذیری شناختی (دنیس و وندروال، 2010) در مراحل سنجش استفاده شد. تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار آماری SPSS-21 انجام شد. یافته ها: نتایج دلالت بر این داشت که مداخله نقش موثری در افزایش مولفههای ادراک گزینههای مختلف (002/0=P، 632/11=F) و ادراک کنترلپذیری (002/0=P، 044/12=F) و همچنین نمره کلی (0001/0=P، 298/27=F) داشته است (001/0>P)؛ اما در مولفه ادراک توجیه رفتار (942/0=P، 005/0=F) تفاوت معنیداری مشاهده نشد. در مجموع دوره رفتار درمانی شناختی توانسته است 50/0 از تغییرات انعطافپذیری شناختی را تبیین کند. نتیجه گیری: مداخله رفتار درمانی شناختی بهواسطه تعدیل باورهای ناکارآمد و فعالسازی رفتاری از ظرفیت مناسبی برای افزایش انعطافپذیری شناختی برخوردار است. بر این اساس پیشنهاد میشود که در راستای اقدامات تامینی و تربیتی به نقش مداخله رفتار درمانی شناختی توجه شود.