گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، تهران، ایران ، spnaghash@ut.ac.ir
چکیده: (624 مشاهده)
مقدمه: پژوهشها درباره تدوین و اثربخشی برنامه مداخله روانشناختی خانواده محور بر اهمیت ارتقای نشاط معنوی در بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس محدود است. لذا هدف پژوهش حاضر علاوه بر تدوین برنامه، تعیین اثربخشی مداخله روانشناختی خانواده محور بر بهبودی نشاط معنوی در مبتلایان به مالتیپل اسکلروزیس بود.
روش کار: طرح پژوهش شامل دو بخش کیفی و کمی بود. در بخش کیفی برنامه مداخله خانواده محور تدوین شد و در بخش کمی این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با پیگیری سه ماهه به همراه گروه کنترل بود. در بخش کیفی جامعه آماری شامل اساتید روانشناسی، بیماران مالتیپل اسکلروزیس و روانشناسان ساکن تهران بود که سابقه کار با بیماران مالتیپل اسکلروزیس را داشتند. نمونه شامل 4 نفر از اساتید روانشناسی، 4 نفر از روانشناسانی که تجربه کار با بیماران مالتیپل اسکلروزیس را داشتند و 4 بیمار مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس بود که به روش هدفمند انتخاب شدند. در بخش کمی جامعه آماری پژوهش شامل کلیه بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس ساکن تهران که عضو انجمن ام اس بودند و در بهار 1402 به انجمن ام اس مراجعه کردند. به منظور تشکیل دو گروه با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند، ابتدا 32 نفر انتخاب شدند و سپس به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گروه کنترل گروهبندی شدند. از پرسشنامه و نظرسنجی به منظور گردآوری دادههای بخش کیفی استفاده شد، همچنین از پرسشنامه نشاط معنوی افروز (1395)، برای جمعآوری دادهها در بخش کمی استفاده شد. دادههای پژوهش در بخش کیفی به وسیله روش لاوشه و دادهها در بخش کمی با استفاده از آزمونهای تحلیل واریانس مختلط با اندازهگیریهای تکراری در نرم افزار SPSS نسخه 22 تحلیل شد.
یافته ها: نتایج بررسی روایی برنامه تدوین شده نشان داد، برنامه روانشناختی خانواده محور از روایی بالایی برخوردار است (84/0r=). دیگر نتایج نشان داد، بین نشاط معنوی (730/5=F، 023/0=P) و مولفههای آن شامل احساس و رفتار (395/5=F، 027/0=P) و باورها (754/5=F، 023/0=P) در گروه آزمایش و کنترل تفاوت معنادار وجود دارد و این تفاوت در نتیجه اجرای مداخله برنامه روانشناختی خانواده محور در گروه آزمایش است.
نتیجهگیری: با توجه به نتایج یافتههای این پژوهش، برنامه مداخله خانواده محور تدوین شده روشی موثر در بهبود نشاط معنوی در بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس است لذا به درمانگران و مراکز مالتیپل اسکلروزیس بر لزوم استفاده از برنامههای مداخله روانشناختی خانواده محور جهت بهبود وضعیت روانشناختی این بیماران پیشنهاد میشود.
Mota N, Pournaghash-Tehrani S S, gholamali lavasani M, Afrooz G. Development and effectiveness of a family-oriented psychological intervention program on improving spiritual vitality in patients with multiple sclerosis. IJPN 2024; 12 (2) :72-83 URL: http://ijpn.ir/article-1-2331-fa.html
مطاع نگار، پورنقاش تهرانی سید سعید، غلامعلی لواسانی مسعود، افروز غلامعلی. تدوین و اثربخشی برنامه مداخله روان شناختی خانواده محور بر بهبودی نشاط معنوی در بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس. روان پرستاری. 1403; 12 (2) :72-83